Artystyczna Pracownia Lutnicza

Adam i Wioletta Stalmach

rok założenia 1987 Zakopane

Zawód Lutnik

Lutnictwo

Lutnictwo to nie jedynie rzemiosło. To wyrafinowana sztuka konstrukcji instrumentów i nieustannego poszukiwania ideału. Ta pasja do tworzenia, kreowanie mistrzowskich konstrukcji i dążenie do uzyskania najpiękniejszych brzmień rodzą się niemal zawsze w rodzinie i kształcone są przez pokolenia.

Pracownia Lutnicza Adama i Wioletty Stalmach to także rodzinna namiętność do piękna zawartego w klasycznej i subtelnej linii skrzypiec, altówek oraz wiolonczeli. Każdy nasz instrument to wyjątkowe dzieło sztuki – sprawne ręce artystów-rzemieślników czuwają nad tym, by najmniejszy element, najdrobniejszy nawet szczegół został maksymalnie dopracowany, a uzyskane brzmienie inspirowało i napawało zachwytem nie tylko wytrawnych muzyków.

Zastosowane przez nas znakomite rozwiązania stylistyczne oraz innowacje w połączeniu z wielowiekową tradycją europejskiego lutnictwa nadają szlachetności dźwiękom i definiują nowy wymiar lutnictwa w takich ośrodkach muzycznych jak Warszawa,Śląsk – Katowice, Łódź, Kraków, Gdańsk, Szczecin, Rzeszów,Wrocław i inne.

W ciągu ponad dwudziestu lat wspólnej pracy z naszej pracowni wyszło kilkaset skrzypiec, altówek, wiolonczel. Duża ich liczba trafiła za granicę do: Szwajcarii, Hiszpanii, Austrii, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Luksemburgu, Islandii, USA, Kanady, Belgii, Litwy, Francji, Rosji, Czeskiej Republiki, Danii, Norwegii, na Cypr, Białoruś, no i oczywiście do wielu miast całej Polski.

Pracownia lutnicza oferuje: Skrzypce lutnicze, Skrzypce koncertowe, Skrzypce manufaktura, Altówka lutnicza, Wiolonczela lutnicza, Smyczek lutniczy skrzypcowy sygnowany, Smyczek lutniczy altówkowy sygnowany, Korekta brzmienia skrzypiec, altówki, wiolonczeli, Renowacja skrzypiec, altówki, wiolonczeli.

Pozdrawiamy wszystkich muzyków grających na naszych instrumentach.

Kim jesteśmy

Adam i Wioletta Stalmach

Urodziłem się w 1967r. w Zakopanem. Od dziecka interesowałem się muzyką, więc rodzice zapisali mnie w wieku 8 lat do klasy wiolonczeli w zakopiańskiej szkole muzycznej. Po kilku latach nauki wybrałem sie z uszkodzoną wiolonczelą do pracowni sławnego mistrza Franciszka Marduły. Wizyta w tej pracowni zrobiła na mnie duże wrażenie.

Widok białych, nieskończonych skrzypiec, zapach drewna i żywic utkwiły mi w pamięci. Odtąd coraz bardziej zacząłem interesować się budową instrumentów i będąc jeszcze w szkole podstawowej zacząłem gromadzić potrzebne narzędzia lutnicze, choć nie było to łatwe w tamtych czasach. Moje zainteresowanie lutnictwem popierał mój nauczyciel pan Andrzej Krauzowicz, który podarował mi książkę „Lutnictwo”.

Po ukończeniu PSM I st. kontynuowałem naukę w szkole muzycznej II st. jednocześnie ucząc się lutnictwa w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem.

Pierwszym instrumentem smyczkowym, który zbudowałem była wiolonczela. Po ukończeniu liceum otworzyłem od razu własną pracownię. Ponieważ w tamtych czasach lutnicy pomagali sobie nawzajem dostałem wiele cennych wskazówek i porad od bardziej doświadczonych wtedy zakopiańskich lutników. Z początku moje instrumenty byly przeciętne. Z biegiem czasu zacząłem odnosić sukcesy w budowie dobrze brzmiących instrumentów, zwłaszcza gdy wykonywałem je dla bardzo wymagających muzyków.

Po kilku latach w mojej pracowni zaczęła pomagać mi moja żona Wioletta, której zdolności w niektórych dziedzinach lutnictwa okazały się większe niż moje.

Wioletta Stalmach urodziła się w Nowym Sączu w roku 1975. W szkole podstawowej rozpoczęła edukację muzyczną w zakresie gry na fortepianie, kształciła się w Liceum Ogólnokształcącym w Starym Sączu. Pracę w zawodzie lutnika rozpoczęła w roku 1994 po maturze a w roku 1995 jej pierwszym instrumentem zbudowanym samodzielnie były skrzypce, które natychmiast znalazły swojego nabywcę.

Od ponad 23 lat jest współautorką wszystkich instrumentów i smyczków powstających w pracowni Stalmach, wykonuje profesjonalne renowacje i rekonstrukcje instrumentów historycznych i współczesnych, zarówno w zakresie brzmieniowym, jak i przywracaniu oryginalnych cech wizualnych i użytkowych przede wszystkim skrzypiec i altówek. Zajmuje się również doradztwem w zakresie kształtowania dźwięku.

Niezależnie od artystycznej działalności lutniczej rozwija twórczość malarską, co zaowocowało autorskimi wystawami jej obrazów. Część jej prac znajduje się w zbiorach prywatnych, często maluje obrazy na indywidualne zamówienia, obecnie realizuje cykl płócien do prywatnych kolekcji. Jest również rekomendowanym nauczycielem Vedic Art, trendu w malarstwie wywodzącego się ze Skandynawii.

W ciągu kilkunastu lat wspólnej pracy i podwójnej kontroli jakości z naszej pracowni wyszło kilkaset bardzo dobrze brzmiących instrumentów, z których duża część trafiła do Szwajcarii, Hiszpanii, Austrii, Niemiec, Luksemburgu, Islandii, USA, Kanady, Francji, Belgii, Krajów Skandynawskich, na Cypr, do Czech. No i oczywiście do wielu miast całej Polski.

nasza pasja

Instrumenty

Wykonujemy instrumenty mistrzowskie:

∫ Skrzypce, altówki i wiolonczele,

∫ Skrzypce lutnicze solowe 4/4 oraz w rozmiarach 1/2, 3/4, 7/8,

∫ Altówka lutnicza w rozmiarach 390, 400, 405 standard, 405 poszerzana oraz 420,

∫ Wiolonczela lutnicza 4/4 , 3/4 , 1/2,

∫ Wiolonczela manufaktura 4/4, 3/4, 1/2 z wykonaną korektą budowy i brzmienia.

Na nasze instrumenty udzielamy gwarancji lepszych niż przewiduje prawo. Zapewniamy wieloletnią opiekę nad instrumentem. Proponujemy dogodne warunki płatności.

Wykonujemy również smyczki skrzypcowe oraz altówkowe z wyselekcjonowanego jasno oranżowego i ciemnego fernambuku.

Cena wymiany włosia w smyczku skrzypcowym (cena zawiera koszt włosia):

# standard : 95zł

# I klasa : 130zł

Skrzypce lutnicze 1/2 i 3/4 są dostępne u nas razem z wymianą na większe, gdy dziecko wyrośnie z małych. Zarówno nauczyciele jak i rodzice bardzo cenią sobie ten komfort, że ich dzieci już od 7 czy 8 roku życia grają na świetnie brzmiącym lutniczym instrumencie. Bardzo dużo tych dzieci, które grają na naszych instrumentach zdobywa potem nagrody na konkursach.

Wiolonczela manufaktura
Obecnie dostępne są dwie wiolonczele 4/4. Są po naszej korekcie i brzmią bardzo ładnie, niemal jak wiolonczele lutnicze. Ich ceny: od 7500 zł do 10500 zł.

W naszej pracowni posiadamy również duży wybór instrumentów używanych, po gruntownej renowacji i korekcie brzmienia w cenach od kilkuset złotych do kilkunastu tysięcy złotych.

Skrzypce używane manufakturowe od 2500zł.

Skrzypce fabryczne np. czeskie, używane i nowe po korekcie od 900zł z futerałem i smyczkiem.

Posiadamy również w ofercie skrzypce lutnicze historyczne po gruntownej renowacji, ceny tych instrumentów od 6700 zł do ok. 19000 zł. Skrzypce te mają po ok. 80-120 lat.

Wykonujemy również korekty brzmienia i renowacje instrumentów smyczkowych i smyczków.

Nasze skrzypce, altówki, wiolonczele i smyczki można wypróbować w szkołach muzycznych w różnych miastach. Lutnik bywa w takich miastach jak : Kraków, Katowice, Bielsko-Biała, Rybnik, Racibórz, Bytom, Gliwice, Chorzów , Zabrze, Warszawa, Łódź, Radom, Kielce, Opole, Wrocław, Wałbrzych, Zielona Góra, Białystok, Suwałki, Olsztyn, Szczytno, Zduńska Wola, Sieradz, Toruń, Gdańsk, Bydgoszcz, Kalisz, Poznań, Koszalin, Szczecin, Rzeszów, Lublin, Tarnów, Zamość, Nowy Sącz i kilka innych.

Jeśli nie ma tu Twojego miasta, zadzwoń i zapytaj.

pracownia

Co nowego?

Smyczki lutnicze skrzypcowe i altówkowe sygnowane

Wykonujemy smyczki skrzypcowe oraz altówkowe z wyselekcjonowanego oranżowego i ciemnego fernambuku. Istnieje możliwość wysłania wybranych smyczków do wypróbowania na kilka dni.

Skrzypce

Obecnie mamy do zaoferowania kilka bardzo dobrze brzmiących instrumentów historycznych lutniczych.

Wiolonczele

∫ Wiolonczela manufaktura

Dostępne są wiolonczele 4/4 manufakturowe. Wiolonczele są po naszej gruntownej korekcie i brzmią bardzo ładnie, przy niższej cenie niż wiolonczele lutnicze, od 7500 zł.

∫ Wiolonczela lutnicza

Wykonana w naszej pracowni dostępna zazwyczaj na zamówienie.

Praktyczne porady

Co zrobić, gdy nie wszystko w instrumencie gra

s

Uwaga! Strona tylko dla tych, którzy mają poczucie humoru!

1. Puszczające kołki

Kołek należy wyjąć i posmarować kawałkiem kredy lub pastą do kołków, np.: Hill. Ponieważ kołki dopasowuje się na stożek, mają one czasem tendencję do „wyskakiwania”. Wtedy może wystarczyć mocniejsze wciśnięcie kołka w komorę kołkową. Gdyby to nie wystarczyło zadzwoń, dostaniesz poradę przez telefon.

Nie wolno smarować kołków kalafonią! Kalafonia, szczególnie w upalne dni może przykleić kołek do komory kołkowej, i wtedy na pewno czeka Cię wizyta u lutnika.

2. Wymiana strun

Nie zalecamy osobom niedoświadczonym w tego typu operacjach wymiany jednocześnie wszystkich strun tego samego dnia. Istnieje bowiem ryzyko przewrócenia, czy przesunięcia podstawka (mostku) i dźwięk instrumentu będzie inny, często gorszy. Dużo bezpieczniej jest wymieniać codziennie 1 strunę przez 4 dni z rzędu. Nowe struny trzeba co chwilkę dostroić, więc podciągnąć i kiedy robi się to ze wszystkimi czterema strunami na raz „ciągną” one podstawek w kierunku podstrunnicy. Efekt jest taki ,że podstawek „stoi na palcach” i nie dolega idealnie nóżkami do płyty wierzchniej. Częsty skutek : gorszy dźwięk instrumentu, ryzyko przewrócenia lub trwałego wykrzywienia podstawka.

Zalecamy grafitowanie rowków na prożku i na podstawku w miejscu gdzie struna przylega, ponieważ grafit daje poślizg i przedłuża to żywotność i trwałość strun. Grafitowanie polega na porysowaniu miękkim ołówkiem tych miejsc.

2. Wymiana strun

Nie zalecamy osobom niedoświadczonym w tego typu operacjach wymiany jednocześnie wszystkich strun tego samego dnia. Istnieje bowiem ryzyko przewrócenia, czy przesunięcia podstawka (mostku) i dźwięk instrumentu będzie inny, często gorszy. Dużo bezpieczniej jest wymieniać codziennie 1 strunę przez 4 dni z rzędu. Nowe struny trzeba co chwilkę dostroić, więc podciągnąć i kiedy robi się to ze wszystkimi czterema strunami na raz „ciągną” one podstawek w kierunku podstrunnicy. Efekt jest taki ,że podstawek „stoi na palcach” i nie dolega idealnie nóżkami do płyty wierzchniej. Częsty skutek : gorszy dźwięk instrumentu, ryzyko przewrócenia lub trwałego wykrzywienia podstawka.

Zalecamy grafitowanie rowków na prożku i na podstawku w miejscu gdzie struna przylega, ponieważ grafit daje poślizg i przedłuża to żywotność i trwałość strun. Grafitowanie polega na porysowaniu miękkim ołówkiem tych miejsc.

3. Dobór strun do instrumentu

Dobór strun do danego instrumentu jest sprawą bardzo indywidualną. Fakt,że komuś dany rodzaj strun brzmi dobrze nie oznacza, że na pewno do Twojego instrumentu też się te struny sprawdzą. Na rynku jest wiele rodzajów strun: miękkie, twarde, o ciepłym brzmieniu, solowe, otwierające instrument, zamykające, tuszujące mankamenty instrumentu i mnóstwo innych. Wiele razy miewaliśmy takie sytuacje, że ktoś usłyszał, że takie a takie struny są naprawdę rewelacyjne, a po założeniu na instrument, okazywało się, że to nie ten efekt o który chodziło. Trochę szkoda pieniędzy na takie „kupowanie kota w worku”. Najlepiej spróbować kilka strun na swoim instrumencie żeby zorientować się, które najlepiej wydobędą to co najlepsze z Twojego instrumentu. Jeśli ktoś odczuwa taką potrzebę, zapraszamy do naszej pracowni. Często też bywamy w różnych miastach i tam na miejscu można spróbować sobie różne struny, żeby potem wiedzieć, które opłaca się kupować a których unikać. Radzilibyśmy,żeby nie przejmować się tzw. kompletami, tylko dobierać struny pojedynczo, ponieważ w każdym komplecie są struny mniej lub bardziej udane.

4. Czyszczenie instrumentu lutniczego

Nie należy czyścić lakieru instrumentu lutniczego żadnymi środkami zawierającymi alkohol. Instrumenty przez nas zbudowane lakierowane są lakierem spirytusowo-eterycznym. Od wielu już lat sami robimy lakiery (ze szlachetnych żywic sprowadzanych z różnych stron świata) według starych sprawdzonych receptur.Proces przygotowania naszego lakieru trwa ok.6 miesięcy.Tak przygotowany lakier nakładamy pędzlem ok. 20-25 cienkich różnobarwnych warstw i trwa to ok. 14 dni.Na koniec lakier na instrumencie jest szlifowany i polerowany ręcznie, potrzeba na to kilku godzin.Żywice rozpuszczane są właśnie w spirytusie i czyszczenie instrumentu środkiem zawierającym alkohol grozi poważnym uszkodzeniem lakieru. Nie ma to wpływu na dźwięk, ale retusze i odbudowanie powłoki lakierniczej instr. może okazać się dość kosztów.

q

Nie czyść instrumentu alkoholem! Podobno alkohol można spożytkować bardziej efektywnie, np. do nalewki z wiśni.

Najlepiej czyścić suchą, miękką szmatką z mikrofibry. Można takie szmatki kupić u nas, kosztują kilkanaście złotych z kosztami wysyłki. Mają one specjalne włókna, które dobrze pochłaniają zanieczyszczenia i nie rozmazują kalafonii po całym instrumencie. Oczywiście najlepiej czyścić codziennie trochę, lub chociaż co kilka dni. Kalafonie mają wysoką kwasowość i nie usuwane wżerają się w lakier instrumentu. W takim przypadku tylko lutnik zdoła bezpiecznie i skutecznie oczyścić dokładnie instrument.

5. Coś w instrumencie brzęczy

Kiedy coś brzęczy należy sprawdzić kilka wariantów:

1. Sprawdź czy podkładka którejś ze strun przypadkiem nie jest swobodna. Dobrze unieruchom wszystkie.

2. Sprawdź czy owijka struny gdzieś się nie rozwinęła.

3. Sprawdź czy podbródek dobrze dolega, czy nie poluźnił się i czy nie dotyka strunociągu, również w trakcie grania.

4. Sprawdź czy gdzieś nie ma widocznych (lub mniej widocznych) odklejeń w rejonie boczki-płyta wierzchnia lub spodnia.

5. Dokręć śrubki w okularach, albo jeśli to wiolonczela sprawdź spinkę do krawata ! 😉

6. Może pojawić się taka sytuacja, że nacięcie na górnym prożku pogłębiło się i struna drgając uderza o podstrunnicę, bo hol (podłużna wklęsłość podstrunnicy) jest zbyt płytki. W takim przypadku doraźnie możesz podłożyć coś na prożku pod strunę (może być kawałek skórki lub podkładka od struny) ale i tak czeka Cię tu wizyta u lutnika.

7. Sprawdź jak długo grasz na danych strunach. Jeśli dodatkowo nie kwintują może to być po prostu objaw zużycia strun.

s

Wbrew temu co mówi Twój profesor prawdopodobnie grasz za dużo!
ZALECENIE: grać mało i oszczędnie, najlepiej półnuty !

8. Sprawdź, czy wszystkie mikrostroiki (śrubki) dobrze są dokręcone do strunociągu. Jednocześnie przyjrzyj się, czy śrubka szczególnie od struny „e” nie styka się z wierzchnią płytą (może uszkodzić płytę).

Sprawdź również czy któryś mikrostroik nie drga o spód strunociągu, unieruchamiając palcami każdy po kolei w trakcie wzbudzania strun w drgania.

9. Jeśli powyższe sposoby nie zadziałały to zadzwoń. Może to być odklejenie w środku instrumentu.

5. Awarie, pęknięcia, uszkodzenia

Gdy instrument Ci upadł, coś pękło, złamało się, wygląda strasznie – nie martw się! Najlepiej od razu zadzwoń, będziesz miał mniej stresu, bo od tego momentu to będzie nasz problem a nie Twój 🙂 Nie wolno samemu kleić czy naprawiać bo drewno po złamaniu i przed klejeniem pasuje tylko 1 raz! Wiele razy naprawialiśmy instrumenty, które po „wypadku” były w kiepskim stanie. Trochę doświadczenia, trochę dobrej pracy i instrument potem wyglądał niemal jak nowy, a czasem i nawet lepiej brzmiał, bo przy okazji skorygowało się parę rzeczy i nie kosztowało to wcale tak dużo. Kultywujemy zasadzie „nie ma tego złego…” 🙂 Podstawową rzeczą, którą należy zrobić w przypadku awarii to koniecznie rozluźnić struny!



Rada dla tych, którzy chcą zachować instrument w idealnym, nienaruszonym stanie: przechowywać w lodówce! I jak najrzadziej wyciągać!

Bardzo często kleimy również złamania smyczków. Nawet jeśli złamała się główka, to dla nas nie jest problem. Rzadko trafia się, że nie da się skleić smyczka. Prędzej nie opłaca się,niż nie da się, bo czasem smyczek jest niewiele wart.

7. Dźwięk się pogorszył

Pogorszenie dźwięku ma miejsce w kilku przypadkach.

1. Jeśli struny mają więcej niż 1 rok. Jeśli grasz bardzo dużo i koncertujesz możesz mieć potrzebę wymiany strun nawet co 3-6 m-cy. ZALECENIE: wymień struny na nowe.

2. Jeśli pogorszenie nastąpiło po zmianie strun to:

a) albo zmieniłeś struny na inne niż pierwotnie były na instrumencie; ZALECENIE: wróć jednak do oryginalnych strun, tylko nowych oczywiście!

b) albo podciągając struny na kołkach nie prostowałeś podstawka i teraz podstawek nie dolega dokładnie do płyty; wydaje się, że podstawek „stoi na palcach”. ZALECENIE: wyprostuj podstawek, by dobrze nóżki dolegały do płyty. Jest to dość trudny zabieg, wymaga precyzji, zwłaszcza przy naciągniętych strunach. W przypadku trudności zadzwoń, wytłumaczymy Ci jak to zrobić.

c) niektóre struny, np. Vision, potrzebują 2-3 dniowego rozegrania, bo brzmią czasem „surowo” tuż po założeniu. W takim przypadku można rozetrzeć struny. Polega to na tym, żeby intensywnie potrzeć otwartą, czystą i suchą dłonią po strunach i podstrunnicy przez ok 20 sekund aż dłoń i struny rozgrzeją się trochę. Od razu będzie lepiej.

3. Włosie w smyczku ma więcej niż 1 rok. Smyczek nabijany jest końskim włosiem. W związku z tym, że jest to naturalny włos, posiada on tzw. łuski, w które wchodzi kalafonia i które dają przyczepność do strun. Z biegiem czasu łuski wycierają się, włosie zużywa się, i smyczek „ślizga się” po strunach. Mniej też przyjmuje kalafonii i szybciej „puszcza ” kalafonię. Dźwięk jaki się uzyskuje takim smyczkiem jest słabszy i cichszy. ZALECENIE: wymienić włosie. Jeśli chodzi o samą wymianę włosia, to nie musisz przyjeżdżać osobiście do naszej pracowni; załatwiamy to wysyłkowo i trwa to od 3 do 7 dni kiedy będziesz mieć smyczek z powrotem w domu:) tylko trzeba uzgodnić termin przez telefon. Najwygodniej zdecydować się na wymianę w wakacje. Koszt wymiany włosia w smyczku skrzypcowym to ok 85zł (cena zawiera koszt włosia), smyczki mniejsze troszkę taniej. Oczywiście jeśli masz ochotę (i możliwości 🙂 ) zapraszamy do pracowni, wymiana włosia trwa 30-50 minut.

4. Instrument upadł lub był lekko uderzony (nawet w futerale) i mogła się przestawić dusza. ZALECENIE: wizyta u lutnika.

5. Być może przesunął się podstawek w lewo lub w prawo i nie stoi centrycznie.

6. Podstawek mógł się przesunąć w tył lub do przodu i uległa zmianie długość menzury. Menzura struny całych skrzypiec powinna wynosić 327 mm. Podstawek w skrzypcach powinien stać dokładnie w miejscu nacięcia efów, ale tak, by długość struny drgającej od górnego prożka do podstawka wynosiła 327mm. To jest właśnie menzura struny instrumentu. Niektóre instrumenty jednak o standardowych wymiarach „lubią” długość menzury 326mm i lepiej brzmią.

7. Jeśli żadne z powyższych może po prostu rozwinąłeś się, wyrosłeś ze swojego obecnego instrumentu, jego dźwięk Ci już nie wystarcza i potrzebujesz zmienić instrument na lepszy ? W takim przypadku to może być dla ciebie świetna przygoda … i wydatek dla rodziców 🙂

I jeszcze jedno ...

Zdajemy sobie sprawę, że nie wyczerpaliśmy tematu. Jeśli potrzebujesz dodatkowych porad lub masz jakieś sugestie napisz do nas e-mail lub sms. Być może inni też mają taki problem, odpowiedź umieścimy na tej stronie.

Pozdrawiamy wszystkich serdecznie i życzymy radości i satysfakcji z grania i obcowania z muzyką 🙂

Gdzie wypróbować nasze instrumenty?

Obecnie nasza pracownia znajduje się w Lędzinach (15 minut jazdy od Katowic), lecz zanim do nas przyjedziesz koniecznie umów się telefonicznie. Co miesiąc odwiedzamy kilka miast w Polsce, więc aby zobaczyć nasze instrumenty nie musisz przyjeżdżać na Śląsk.

Kontakt

+ 48 602 673 860
+ 48 694 056 236

Dane adresowe:

43-143 Lędziny ul. Poziomkowa 1a

stalmachaw@interia.pl